Nadat de Koning de Troonrede heeft voorgelezen op Prinsjesdag, brengt de minister van Financiën een koffertje naar de Tweede Kamer. In dat koffertje zitten de Rijksbegroting en de Miljoenennota. Maar wat zijn dit en wat staat hierin?

De Rijksbegroting

In de rijksbegroting staat hoeveel geld de regering het komende jaar gaat uitgeven en wat zij gaat ontvangen aan belastingen. Zo kunnen de inkomsten over een jaar wel 235 miljard euro zijn, maar de uitgaven bijvoorbeeld 250 miljard. De regering moet dan gaan bezuinigen of gaan lenen.

De belangrijkste inkomsten van de Nederlandse overheid zijn belastingen. Als je geld verdient, betaal je loon- en inkomstenbelasting. Als je iets koopt, bijvoorbeeld een blikje Cola of een spijkerbroek, betaal je belasting in de vorm van btw. Als je sigaretten, alcohol of benzine koopt, betaal je extra voor de accijns. Dat is ook een vorm van belasting. En mensen die een motor of een auto hebben betalen motorrijtuigenbelasting. Daarnaast verdient de overheid aan bijvoorbeeld boetes en de verkoop van aardgas aan het buitenland.

De Miljoenennota

De Miljoenennota bevat de belangrijkste plannen en keuzes van het kabinet voor het komende jaar en geeft aan wat die plannen kosten. Ook beschrijft de Miljoenennota de financiële en economische situatie van Nederland en de verwachte ontwikkelingen. De Miljoenennota is een toelichting op de Rijksbegroting.


De Miljoenennota geeft antwoord op vragen als:

  • Wat zijn de belangrijkste plannen van het kabinet voor het volgende jaar?
  • Wat gaan die plannen kosten?
  • Welk effect hebben de plannen op burgers en bedrijven?
  • Hoe staat het met de overheidsfinanciën?
  • Is er een tekort en zo ja, hoe groot is het tekort?
  • Voldoen we aan Europese afspraken en doelen?
  • Hoe gaat het met de Nederlandse economie?

Bijna ieder jaar lekt de Miljoenennota uit naar de media, voor hij wordt gepresenteerd. De Miljoenennota lekte voor het eerst uit in 1967. Toen zorgde dat voor een grote rel. Nu gebeurt het ieder jaar en wordt er nooit meer een onderzoek gedaan naar wie er schuldig is.